15 lutego 2024 roku to dla Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Błażowej Dolnej data szczególnie ważna. Tego dnia miała miejsce uroczystość poświęcona pamięci żołnierza Armii Krajowej ks. Michała Pilipca ps. „Ski”. Na budynku szkoły został namalowany piękny mural przedstawiający ks. Michała Pilipca oraz żołnierzy Armii Krajowej. Nasza placówka od lat kultywuje wartości patriotyczne i pamięć o żołnierzach AK. Od 2005 roku organizowany jest Festiwalu Piosenki Patriotycznej i Wojskowej.
Uroczystość rozpoczęła się od wystąpienia dr hab. Dariusza Iwaneczko, dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, który przedstawił sylwetkę i historię życia ks. Michała Pilipca.
„Ks. Michał Pilipiec urodził się 28 listopada 1912 roku w Tarnawce. W 1931 r. wstąpił do seminarium duchownego w Przemyślu, w 1936 r. przyjął święcenia kapłańskie.
Po wybuchu II wojny światowej aktywnie działał na rzecz wysiedlonych. Od 1940 roku działał w konspiracji, w inspektoracie AK Rzeszów Południe; ukrywał ściganych, organizował komplety w konspiracyjnej Szkole Podchorążych. W 1944 r. uczestniczył w akcji „Burza” na Rzeszowszczyźnie. O poranku 4 grudnia 1944 r. ks. Pilipiec udał się do kościoła parafialnego Błażowej, aby odprawić roraty.
Pod jego nieobecność w pokojach na plebanii przeprowadzono rewizję, podrzucając materiały konspiracyjne oraz broń. Księdza aresztowali funkcjonariusze KW MO w Rzeszowie pod dowództwem szefa Wydziału Śledczego kpt. Zygmunta Bieszczanina , bezpośrednio po zakończeniu mszy świętej. Osadzony został w specjalnym więzieniu utworzonym w prywatnej wilii przy ul. Kraszewskiego 4, a następnie na zamku w Rzeszowie.
Po brutalnym śledztwie 8 grudnia 1944 roku został wywieziony z czterema partyzantami AK: Józefem Batorym, Stanisławem Sobczykiem oraz Michałem Mikulcem do lasów głogowskich i rozstrzelany przez funkcjonariuszy KW MO. Spalone ciała miejscowa ludność pochowała w bezimiennej mogile.
W marcu 1977 r. dokonano ekshumacji i identyfikacji szczątków pomordowanych. W dniu 3 lipca 1977 r. ks. Michał Pilipiec został uroczyście pochowany w kaplicy cmentarnej na cmentarzu parafialnym w Błażowej.
Dalsza część uroczystości to Msza święta w kościele pw. Franciszka z Asyżu w Błażowej Dolnej, pod przewodnictwem abp. Adama Szala, metropolity przemyskiego i licznie zgromadzonych duchownych. Kazanie wygłosił ks. dr Waldemar Janiga.
Po zakończeniu Mszy świętej odbyły się przemówienia zaproszonych gości, wśród których byli krewni: pani Danuta Majda- bratanica ks. Michała Pilipca wraz z córką Kornelią Król - Nowak i pan Henryk Majchrowicz -wnuk brata ks. Michała, dr Ewa Leniart- poseł na Sejm RP, Stanisław Kruczek- członek Zarządu Województwa Podkarpackiego, Jerzy Kocój- burmistrz Błażowej.
W swoim wystąpieniu dyrektor Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej Janusz Maciołek odwołując się do wiersza Czesława Miłosza „W malignie 1939”, wyraził słowa podziękowania dla przybyłych na uroczystość gości.
[…]
„Pokój ludziom dobrej woli.
Wszystkim, co prawdę ziemi poznać chcą.
Aż, jako ziarno bywa od kąkolu,
Od dobra będzie oddzielone zło”
[…]
„Ale swoje podziękowanie kieruję również - do patrzącego na nas z góry- ŚP. Adolfa Kowala dziekana błażowskiego - któremu należy zawdzięczać ujawnienie prawdy historycznej- prawdy tej ziemi - o męczeńskiej śmierci ks. Michała Pilipca. Jego odwaga i determinacja doprowadziły do ekshumacji i zorganizowania pogrzebu w Błażowej w lipcu 1977 r.
Ta „Prawda ziemi” - w nawiązaniu do wiersza- została poznana, chociaż należy tu wspomnieć o innych - niewyjaśnionych do dziś - zamordowanych przez zbrodniczy system stalinowski: ks. Michale Rapaczu, który z 11/12 maja 1946 r. w miejscowości Płoki koło Trzebini został bestialsko zamordowany. Związano mu ręce powrozem i kazano czołgać się nocą wokół kościoła, a potem zastrzelono pod lasem dwukrotnym strzałem w głowę.
Są jeszcze inni męczennicy z tamtego okresu m.in. ks. Władysław Gurgacz, na którym 14 września 1949 r. wykonano wyrok śmierci w krakowskim więzieniu na ul. Montelupich.
A na zakończenie mojego krótkiego wystąpienia, swoje podziękowanie składam dyrektorowi oddziału IPN w Rzeszowie p. dr hab. Dariuszowi Iwaneczko, który zadecydował aby ten mural powstał tutaj.
Dziękuję również ks. Dziekanowi Jackowi Rawskiemu, który od początku posługi w błażowskiej parafii wspierał wszelkie działania mające na celu szersze poznanie prawdy o ks. Pilipcu oraz p. Stanisławowi Kruczkowi członkowi zarządu województwa podkarpackiego za wspieranie wszelkich inicjatyw związanych z postacią ks. Michała Pilipca.
Dziękuję p. Burmistrzowi Jerzemu Kocojowi i p. dr Małgorzacie Kutrzebie prezesowi TMZB za permanentne wsparcie w upowszechnianiu historii. Mam tu m.in. na uwadze utworzenie ekspozycji poświeconej ks. M. Pilipcowi w Społecznym Muzeum Ziemi Błażowskiej. Dziękuję p. Zdzisławowi Chlebkowi dyrektorowi SP im. Jana Kantego w Futomie za liczne wykłady i pogadanki dla uczniów o ks. Michale Pilipcu
Po zakończeniu tej części uroczystości, uczestnicy udali się pod budynek Szkoły Podstawowej, gdzie nastąpiło odsłonięcie i poświęceniu muralu. Organizatorami wydarzenia byli: Gmina Błażowa, Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Błażowej Dolnej i Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, ze środków którego mural został sfinansowany.
Paulina Szala- Świst nauczyciel
Szkoły Podstawowej w Błażowej Dolnej